216. Liều nền insulin là gì?

Khi bạn khám bác sĩ, bác sĩ có thể cho bạn tiêm insulin liều nền. Liều nền là liều thuốc insulin có hiệu quả thường là trong 24 tiếng, luôn luôn cho ra một ít insulin để cơ thể bạn có thể hạ đường huyết.

• Lúc mới tiêm, bác sĩ của bạn sẽ khuyên bạn tiêm liều nền (thường là trước khi đi ngủ).

• Có nhiều loại thuốc nền. Ở đây, cho bạn một thí dụ để bạn hiểu cách hoạt động của insulin nền.

• Thí dụ bạn tiêm 10 đơn vị liều thuốc Lantus vào lúc 9 giờ tối  trước khi đi ngủ.

• Thuốc Lantus cho ra một liều insulin điều điều trong vòng 24 tiếng, như vậy thì sẽ có đủ insulin cho bạn lúc bạn ngủ qua đêm và điều điều trong cả ngày hôm sau đến 9 giờ tối này hôm sau.

Tiêm liều nền thì thuốc sẽ giúp hạ đường huyết lúc nào?

• Nếu bạn tiêm trước khi đi ngủ, thì sẽ giúp hạ đường đói. Nên nếu đường đói vẫn tăng sau khi tiêm, thì hỏi bác sĩ tăng liều nền lên.

• Liều nền sẽ hạ đường trong ngày khoảng 24 tiếng. Liều nền cho ra một ít insulin điều điều. Vì chỉ cho ra một ít insulin, nên sẽ không đủ sức để hạ đường huyết cho 3 bữa ăn chính. Khi bạn ăn tinh bột (cơm, bún, phở, bánh mì, chè, nước ngọt...v..v) thì đường huyết sẽ tăng.

Tại sao bác sĩ thường là cho tiêm liều nền lúc trước khi đi ngủ?

• Liều nền thường là có hiệu quả 24 tiếng đồng hồ.

• Thường là bác sĩ cho tiêm trước khi đi ngủ để hạ đường huyết qua đêm. Trong lúc bạn ngủ, cơ thể vẫn cần năng lượng để các nội tạng (như não, tim, thận, phổi...v..v) hoạt động. Trong lúc bạn ngủ, lá gan sẽ tạo ra một ít đường huyết để cơ thể nạp năng lượng (năng lượng là làm ra từ đường huyết).

• Khi lá gan cho ra đường huyết lúc bạn ngủ, thì cơ thể cần insulin để tiêu hóa đường huyết thành năng lượng.

• Nên liều insulin nền giúp bạn giảm đường huyết qua đêm trong lúc bạn ngủ.

• Sau khi bạn thức thì liều thuốc nền sẽ tiếp tục giảm đđường huyết trong ngày.

• Nếu đường huyết đói của bạn tăng, thì hỏi bác sĩ để tăng liều nền trước khi ngủ.

Đã tiêm liều nền rồi, có cần tiêm thêm liều nhanh trước khi ăn không?

• Nếu đường huyết sau khi ăn trong mức, thì bạn chỉ cần tiêm liều nền. Nếu đường huyết sau khi ăn mà trong mức, có nghĩa là bệnh đường huyết của bạn chưa nặng và cơ thể vẫn có thể tự phát ra một số insulin để hạ đường huyết sau khi ăn.

• Nếu cơ thể của bạn không cho ra đủ insulin để tiêu hóa đường huyết sau buổi ăn, thì bác sĩ sẽ cho bạn tiêm thêm insulin trước buổi ăn ( để hạ đường huyết sau buổi ăn). 

Có bao nhiêu loại thuốc insulin nền?

• Lily rất là nể phục các nhà khoa học nghiên cứu tạo ra thuốc insulin để hạ đường huyết. Đây là một việc làm rất khó.

• Thường là bác sĩ sẽ cho bạn tiêm thuốc nền - Lantus hoặc Levemir.

• Thuốc Levemir có hiệu quả 12-24 tiếng. Nếu bệnh khá nặng thì bác sĩ có thể cho bạn tiêm 2 lần trong 1 ngày. Nếu đường huyết bạn cao, thì bác sĩ có thể cho bạn tiêm detemir 2 lần trong 1 ngày, cách nhau 12 tiếng. Nên chia 2 liều bằng nhau. 

  • Nếu chỉ tiêm 1 lần trong 1 ngày, thì buổi tối ngày hôm sau, liều thuốc có thể đã hết hiệu quả dễ làm đường tối tăng. Thí dụ như bạn tiêm 1 thuốc Levemir lúc 9 giờ tối ngày hôm nay, nhưng thuốc chỉ có hiệu lực cho cơ thể bạn 20 tiếng. Như vậy thì thuốc hết hiệu quả lúc 5 giờ chiều ngày hôm sau. Như vậy thì đường huyết buổi tối của bạn sẽ tăng.

• NPH là một loại thuốc insulin lâu đời nhất trong danh sách này. Giá cả của NHP thấp hơn thuốc Lantus và Levemir. Nên NPH vẫn được nhiều người sử dụng. Bạn vẫn có thể sử dụng NPH, nhưng cần phải ăn uống rất kỹ để theo thời gian hiệu quả của thuốc.

Thuốc NHP sử dụng như thế nào?

• Thường là thuốc NPH (liều nền) sẽ pha chung với một insulin liều nhanh thành liều hỗn hợp.

• Thí dụ:

  • NovoMix 30 là 30% insulin aspart và 70% insulin NPH

  •  Mixtard 30/70 là 30% regular và 70% NPH

• Tiêm vào trước bữa ăn tối và trước bữa ăn sáng. 

• Đỉnh của NPH là 4-6 tiếng sau khi tiêm, nên điểm yếu khi sử dụng NPH là có thể bị hạ đường huyết qua đêm lúc khoảng 12 giờ sáng.

  • Thí dụ bạn tiêm thuốc lúc 6 giờ chiều trước buổi ăn tối, thì đỉnh là 12 giờ sáng, làm hạ đường huyết lúc bạn đang ngủ.

  • Hiệu quả của thuốc NPH là khoảng 12 tiếng. Nếu bạn tiêm thuốc lúc 6 giờ chiều, thì lúc bạn thức dậy 7 giờ sáng ngày hôm sau thì thuốc đã hết hiệu quả. Nên đường đói thường là tăng.

  • Khi tiêm liều insulin hỗn hợp vào trước buổi ăn sáng (thí dụ là 8 giờ sáng), thì đỉnh của thuốc là khoảng 1-2 giờ trưa, nên bạn phải ăn bữa trưa vào ngay thời gian này. Và ăn luôn bữa ăn phụ trong khoảng thời gian này.

  • Khi tiêm thuốc insulin hỗn hợp là bạn phải ăn theo thời gian hoạt động của thuốc, không phải là lúc nào đói thì ăn.

• Buổi sáng tiêm thêm 1 liều NPH làm liều nền. Đỉnh của NPH là 4-6 tiếng, nên đỉnh là khoảng 2-3 giờ chiều (nên bạn phải ăn thêm 1 buổi ăn phụ vào lúc này).

• Vì tiêm insulin NPH 2 lần, và có 2 đỉnh, nên phải ăn uống rất nghiêm túc theo kế hoạch. Ngày này cũng phải ăn đúng giờ. 

Nguồn: https://www.uspharmacist.com/article/update-on-basal-insulin-therapy-for-type-2-diabetes-mellitus

Lưu ý: Nếu bạn tiêm thuốc insulin thì nên tìm bác sĩ giỏi để giúp bạn quản lý vì thuốc rất mạnh cần có kiến thức tốt. Bạn không biết bác sĩ nào thì có thể tham gia nhóm Facebook dưới đây để hỏi thành viêm nhóm giúp bạn chọn bác sĩ giỏi.

Có câu hỏi về Tiểu Đường Thai Kỳ, mời bạn tham gia nhóm Facebook, để hỏi câu hỏi.

Xem bộ Video về Thực Đơn Tiểu Đường Thai Kỳ trên Youtube.

Có câu hỏi về bệnh Đái Tháo Đường Tuýp 2, mời bạn tham gia nhóm Facebook, để hỏi câu hỏi.

Xem bộ Video về Thực Đơn Tiểu Đường Đái Tháo Đường Tuýp 2 trên Youtube.

Lily là Thạc Sĩ Khoa Học Dinh Dưỡng (MS, RD), trường Đại Học San Jose State University ở Mỹ. Lily có Chứng Chỉ Chuyên Gia Chăm Sóc Giáo Dục về bệnh Đái Tháo Đường (Certified Diabetes Care and Education Specialist (CDCES)).

​Thông tin ở đây là để chia sẻ kiến thức. Mỗi cá nhân có nhu cầu khác nhau. Các bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ của bạn trước khi áp dụng thông tin.